مقدمه: فلج عصب زوج 3 کرانیال یک طرفه همراه با گرفتاری عضله رکتوس فوقانی و افتادگی پلک دو طرف، از علایم تیپیک درگیری کمپلکس هسته زوج 3 می باشد. در این بیماران، سایر معاینات عصبی طبیعی است و اختلال منحصر به علایم چشمی می باشد. هدف از ارائه این مقاله مروری بر خونریزی های ناحیه مغز میانی و معرفی یک مورد نادر با درگیری کمپلکس هسته عصب زوج  3 می باشد. معرفی بیمار: بیمار مرد 59 ساله ای استکه با افتادگی ناگهانی پلک دو طرفه و عدم توانایی در باز کردن چشمها مراجعه کرده بود. سابقه پرفشاری بد کنترل شده را در گذشته داشته است. در معاینه عصبی، فلج زوج 3 چپ (محدودیت حرکت چشم به داخل، بالا پائین، میدریاز و پتوز) همراه با محدودیت حرکت چشم راست به بالا و افتادگی پلک طرف راست وجود داشت. سایر معاینات نورولوژیک طبیعی بود. سی تی اسکن مغز، خونریزی مغز میانی را در قسمت فوقانی و با تمایل به سمت چپ نشان داد.

زمینه و هدف: فلج اکولوموتور (سومین زوج از اعصاب مغزی) در بیماران دیابتی به صورت فلج حرکات چشم بدون گرفتاری مردمک ظاهر می شود. از جمله عواملی که می تواند علایم بالینی ناشی از فلج این عصب را تقلید نماید، ضایعات فشاری از قبیل آنوریسم عروق خلفی مغز می باشد؛ با این تفاوت که این گونه ضایعات علاوه بر فلج حرکات چشم، مردمک را نیز گرفتار می نمایند. با این حال در برخی موارد در جریان دیابت عدم گرفتاری مردمک، علامت قابل اعتمادی نمی باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی علایم بالینی و پیش آگهی فلج عصب اکولوموتور در بیماران مبتلا به دیابت انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه آینده نگر، از میان بیماران دیابتی که با فلج زوج سوم به مرکز دیابت و درمانگاه های بیماریهای مغز و اعصاب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مراجعه نمودند، 84 بیمار با تشخیص فلج اکولوموتور، تحت درمان قرار گرفتند و به مدت یک سال پیگیری شدند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بیماران از نظر فلج حرکات چشم به چهار گروه تقسیم شدند؛ در گروه اول (65 نفر) که فلج کامل بدون گرفتاری مردمک وجود داشت، در طول مدت پیگیری، گرفتاری مردمک ظاهر نگردید. در گروه دوم (4 نفر) با توجه به فلج کامل و گرفتاری مردمک، عدم وجود آنوریسم با آنژیوگرافی چهار عروق اصلی مغز تایید شد. در گروه سوم و چهارم (15 نفر) که فلج ناکامل در آنها دیده شد، گرفتاری مردمک معیار قاطعی نبود؛ به طوری که در 2 مورد خونریزی تحت عنکبوتیه و در 2 مورد، آنژیوگرافی وجود آنوریسم را مشخص نمود.نتیجه گیری: گرفتاری مردمک علامت قابل اعتمادی برای تشخیص گرفتاری از ایسکمیک عصب در جریان دیابت نمی باشد؛ بلکه گرفتاری ناکامل عصب زوج سوم یکی از معیارهای هشداردهنده تلقی می شود و باید نظر پزشک را به وجود آنوریسم جلب نماید.

هدف: تعیین علایم و علل ایجاد کننده فلج عصب اکولوموتور در 28 بیمار که طی سالهای 80-1379 به درمانگاه نوروافتالومولوژی بیمارستان فارابی مراجعه نمودند.روش پژوهش: مطالعه این مجموعه موارد، برروی بیماران مبتلا به فلج منفرد عصب اکولوموتورکه طی مدت فوق مراجعه نمودند بودند، انجام پذیرفت. علایم و علل بیماری مورد بررسی قرار گرفتند. سبب شناسی براساس علایم و بررسیهای پاراکلینیک به 6 گروه ایسکمیک، مصدومیت، آنوریسم، نئوپلاسم، علل متفرقه و علل نامشخص تقسیم گردید.یافته ها: بیماران شامل 17 مرد (61 درصد) و 11 زن (39 درصد) بودند. شکایت اصلی در 79 درصد، افتادگی پلک بود و 46 درصد بیماران از سردرد شکایت داشتند. در معاینه، در 89 درصد موارد افتادگی پلک وجود داشت. واکنش مردمک در 50 درصد موارد طبیعی، در 14 درصد موارد کند و در 36 درصد موارد منفی بود. اندازه مردمک در 57 درصد بیماران طبیعی و در 43 درصد موارد میدریاتیک بود. سبب شناسی بیماری در 43 درصد بیماران ایسکمی، 14 درصد آنها مصدومیت، 7 درصد موارد آنوریسم، 7 درصد تومور، 11 درصد علل متفرقه و در 18 درصد موارد نامعین بود.نتیجه گیری: شایع ترین علت فلج اکولوموتور، ضایعات ایسکمی و شایعترین بیماری زمینه ای دیابت قندی است.

سابقه و هدف: پارکینسون شایع ترین بیماری تخریب سیستم عصبی مرکزی است که در آن علاوه بر اختلالات عضلانی، ناهنجاریهای اکولوموتور نیز مشاهده می گردد. معمولترین ناهنجاریها شامل طولانی شدن زمان نهفتگی ساکاد، ساکاد هیپومتریک و کاهش سرعت ساکاد است. این مطالعه به منظور مقایسه پارامتر های ساکادیک توسط ویدئونیستاگموگرافی در بیماران مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک با افراد سالم انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه مقطعی، بر روی 30 فرد مبتلا به بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک و 30 فرد سالم 35-70 ساله انجام شد. حرکات ساکادیک شامل زمان نهفتگی، سرعت و صحت ساکاد در هر دو گروه توسط ویدئونیستاگموگرافی بررسی و مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه از 30 فرد مبتلا به پارکینسون 18 نفر مرد و 12 نفر زن بودند و در گروه سالم 20 مرد و 10 زن قرار داشتند. میانگین زمان نهفتگی ساکاد تصادفی افقی چشم چپ در گروه مبتلا به پارکینسون 0.4±0.2 در مقابل 0.3±0.1 در افراد سالم بود که این اختلاف معنی دار می باشد (p<0.001). همچنین صحت ساکاد تصادفی افقی چشم چپ نیز %36.7 در افراد مبتلا به پارکینسون در مقابل %96.7 بود (p<0.001). سرعت ساکاد تصادفی افقی چشم چپ نیز 350.5±85.30 در افراد مبتلا در مقابل 439.3±79.9 در افراد سالم بود (p<0.001) در چشم راست نیز در تمام این موارد اختلاف معنی دار مشاهده شد (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که حرکات ساکادیک در افراد مبتلا به پارکینسون ایدئوپاتیک در مقایسه با افراد طبیعی اختلاف معنی داری دارد که تایید کننده کنترل دو پامنیرژیک بوده و می توان این اختلاف را بعنوان ویژگی خاص بیماری پارکینسون جهت تشخیص و درمان در نظر داشت.

زمینه و هدف: در بیماری پارکینسون، علاوه بر اختلالات عضلانی، ناهنجاری های اکولوموتور نیز مشاهده می گردد. علت اختلالات اکولوموتور در این بیماری، درگیری گانگلیون بازال می باشد و معمول ترین ناهنجاری ها شامل طولانی شدن زمان نهفتگی ساکاد، ساکاد هایپومتریک و کاهش سرعت ساکاد است. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه ای پارامترهای ساکادیک توسط ویدئونیستاگموگرافی در بیماران دچار پارکینسون ایدیوپاتیک و افراد هنجار بود.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، حرکات ساکادیک در 30 فرد مبتلا به بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک 70-35 ساله و 30 فرد هنجار در همین محدوده سنی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. شاخص های مورد بررسی شامل زمان نهفتگی، سرعت و صحت ساکاد بود.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان دهنده کاهش صحت و سرعت ساکاد و افزایش زمان نهفتگی ساکاد در افراد مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک در مقایسه با افراد هنجار بود (p≤0.001).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان دهنده وجود اختلالات ساکادیک در افراد مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک می باشد که تایید کننده کنترل دوپامینرژیک این حرکات است.

زمینه: پارکینسون شایع ترین بیماری تخریبی سیستم عصبی مرکزی محسوب می شود. در این بیماری علاوه بر اختلالات عصبی - عضلانی، ناهنجاری هایی نیز ممکن است در سیستم اکولوموتور بیماران مشاهده گردد. ارزیابی عملکرد سیستم اکولوموتور دید روشنی را نسبت به وضعیت تعادلی افراد مورد ارزیابی فراهم می کند و می تواند به عنوان ابزار مناسبی جهت سنجش میزان اختلالات حرکتی در نظر گرفته شود. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقیق سیستم اکولوموتور در بیماران پارکینسون ایدیوپاتیک بود تا با شناخت بیشتر مکانیسم های درگیر در این اختلال، طراحی و هدایت برنامه های توانبخشی به منظور افزایش کیفیت زندگی و ایجاد شرایط بهتر برای آنها ممکن گردد.روش کار: این پژوهش از نوع مقطعی - تحلیلی بود که طی آن 30 فرد مبتلا به بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک (18 مرد و 12 زن) و 30 فرد طبیعی (20 مرد و 10 زن) در محدوده سنی 70-35 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه شاخص های بهره و فاز حرکات تعقیب آرام چشم (در جهات افقی و عمودی) در سرعت 0.2 هرتز برای کلیه شرکت کنندگان ثبت گردید. برای مقایسه بهره و فاز بین دو گروه مورد مطالعه از آزمون های تی مستقل و من ویتنی (در موارد توزیع غیر نرمال داده ها) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS 15 صورت پذیرفت.یافته ها: میانگین بهره تعقیب آرام در افراد طبیعی به جز در وضعیت تعقیب آرام افقی چشم راست به طور معناداری بیشتر از بیماران مبتلا به پارکینسون بود (p<0.05). همچنین، میانگین فاز تعقیب آرام در بیماران پارکینسون ایدیوپاتیک به جز در وضعیت تعقیب آرام افقی چشم راست به طور معناداری بیشتر از افراد طبیعی به دست آمد (p<0.01).نتیجه گیری: وجود اختلالات اکولوموتور در بیماران مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک در هر دو حالت ارایه محرکات به صورت افقی و عمودی می تواند نشان دهنده کاهش کنترل دوپامینرژیک در این بیماران باشد.